سلامت کودکان: مثبت اندیشی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که هر فرد می‌تواند در زندگی خود به دست آورد. کسانی که با نگاهی مثبت با رویدادهای مختلف زندگی مواجه می‌شوند، توانایی مدیریت چالش‌ها و نگرانی‌های گوناگون را هم دارند. اگر بتوانید کودکتان را به گونه‌ای تربیت کنید که مثبت اندیش باشد به او هدیه بزرگی داده‌اید.
در این مقاله کودکت، به بررسی روش‌های تربیت کودک مثبت اندیش پرداخته می‌شود.
چرا تربیت کودک مثبت اندیش اهمیت زیادی دارد؟
کودک مثبت اندیش می‌تواند، در مواجهه با مشکلات و دشواری‌های زندگی، به ابعاد و جنبه‌های مختلف آن بیندیشد و در نتیجه، راهکارهای مناسبی برای آن‌ها پیدا کند. چنین فردی ناامید نمی‌شود و می‌دانند در پس هر سختی، آسانی نهفته است. کودک مثبت اندیش میداند چالش‌ها پایان هر چیزی نیست، بلکه با صبر و تفکر راه‌های برون‌رفت از آن را می‌یابد. در عین حال، مثبت اندیشی تاب‌‌آوری و تحمل کودک را در برابر مشکلات افزایش می‌دهد.
منظور از داشتن و تربیت کودک مثبت اندیش این نیست که فرزندتان معنای تلخی و سختی را درک نکند و با ناامیدی و احساسات منفی مواجه نشود. بلکه پرورش کودک باید به گونه‌ای باشد که یاد بگیرد با سختی‌ها و سیاهی‌ها به خوبی مواجه شود و شرایط را مدیریت کند.
منفی‌نگری چطور در کودکان به وجود می‌آید؟
قبل از اینکه بتوانید کودک شاد و مثبت اندیشی تربیت کنید، باید بدانید انجام چه کارهایی ممنوع است و با انجام چه کارهایی ممکن است فرزندتان را به سوی منفی‌نگری سوق دهید. برای مثال، موارد زیر تا حدی باعث می‌شود کودکتان به سوی منفی‌بافی و تلخ شدن پیش رود:
اگر کودک را بیش از حد تحت فشار قرار دهید و او را محدود کنید؛
اگر خودتان، به عنوان والدین کودک، به شدت منفی‌باف باشید؛
اگر بیش از اندازه از کودک مراقبت کنید؛
اگر کودکتان مشکلات یا اختلالات روانی داشته باشد؛
اگر در محیط خانه و خانواده، آرامش و صلح کافی وجود نداشته باشد؛
اگر کودک بیش از حد سرزنش شود یا از رفتارها و عملکردش انتقاد شود.
در همه این موارد، امکان اینکه کودک در آینده نگاهی منفی نسبت به هر چیزی پیدا کند بسیار زیاد خواهد شد. اما با کمی دقت در روند تربیت کودک و رفتار با او، می‌توانید کودک مثبت اندیشی بار آورید؛ یعنی، کودکی که دیدی مثبت و سازنده نسبت به ابعاد مختلف زندگی دارد. در ادامه، با تعدادی از این راهکارها آشنا می‌شوید:
۱. به کودک اجازه دهید احساساتش را بروز دهد
کودک مثبت اندیش
یکی از بهترین روش‌ها برای داشتن کودکی مثبت اندیش و شاد این است که به او اجازه دهید احساساتش را تمام و کمال ابراز کند. احساساتی مانند غم، ترس، شرم، شادمانی و اضطراب. احساسات کودک را درک کنید و به او کمک کنید احساساتش را بشناسد و با آن‌ها ارتباط برقرار کند تا بتواند مدیریت احساساتش را یاد بگیرد. به کودک بیاموزید احساسات و عواطف انسان طیف‌های متفاوتی دارد، تجربه هر احساسی در زندگی کاملا طبیعی است و هر شخص در طول زندگی خود با عواطف و احساسات گوناگونی روبه‌رو می‌شود.
وقتی کودکتان یاد می‌گیرد احساساتش را بشناسد و آن‌ها را بپذیرد، در ذهن او نشانی از منفی اندیشی و احساسات منفی باقی نمی‌ماند. زیرا میداند انسان عواطف و احساسات گوناگونی دارد و با مدیریت و کنترل صحیح، می‌توان از آن‌ها عبور کرد. به کودک اطمینان خاطر دهید احساسات منفی او خواهند گذشت و بهتر است به‌جای غصه خوردن و ناراحت بودن، راه‌حل و راهکاری برای گذر از این شرایط پیدا کند. کودک از این طریق می‌آموزد هر مشکلی راه‌حلی دارد و تفکر مثبت در او قدرت می‌گیرد.
۲. الگوی مناسبی برای کودکتان باشید
کودکان از والدین خود می‌آموزند و آن‌ها را، خودآگاه یا ناخودآگاه، الگوی خود در نظر می‌گیرند. آن‌ها تمام احساسات، رفتارها و اعمال شما را زیر نظر دارند و به مرور زمان، ویژگی‌های شما را کسب می‌کنند. بنابراین، اگر می‌خواهید فرزندی مثبت اندیش داشته باشید، باید در ابتدا، خودتان هم فرد مثبت اندیشی باشید؛ کودک مثبت اندیش حاصل چنین طرز تفکری است. در برابر سختی‌ها و چالش‌ها، مثبت اندیشی خود را حفظ کنید و به کودک نشان دهید از این مانع با راهکارهای درست عبور خواهید کرد. این عمل به تقویت حس مثبت اندیشی در کودک منجر می‌شود.
۳. به کودکتان آزادی بدهید
یکی از مهم‌ترین نکاتی که باعث می‌شود کودک مثبت اندیشی داشته باشید آزادی دادن به اوست. وقتی کودکتان احساس کند می‌تواند آزادانه، اما در چارچوب تربیتی صحیح شما، آرزوها و خواسته‌هایش را دنبال کند، به زندگی امیدوار خواهد شد. پس لازم است در تربیت فرزندان خود، به دادن حق انتخاب و آزادی به آن‌ها توجه داشته باشید. یادتان باشد کودکان افراد مستقلی هستند که باید مسیر زندگی‌شان را مطابق میل خود و منطبق بر استعدادها و علایقشان طی کنند. در این مسیر، شما باید تسهیل‌گر یافتن مسیر درست برای آن‌ها باشید.
۴. ترغیب و انگیزه دادن را به یاد داشته باشید
ترغیب کودکان و انگیزه دادن به آن‌ها، باعث می‌شود در مسیر مثبت اندیشی قرار گیرند. به آن‌ها نشان دهید تلاش‌هایشان دیده می‌شود و اگر شکست بخورند، باز هم فرصت جبران دارند. انگیزه از خسته‌ترین روح‌ها هم انسانی پرتلاش و موفق می‌سازد. به کودکان خود انگیزه دهید و به هیچ وجه از تنبیه کلامی و بدنی استفاده نکنید. می‌توانید خواسته‌های خود را مؤدبانه، قاطع و با مهربانی با کودک در میان بگذارید. وقتی به کودک نشان می‌دهید راه جبران همیشه باز است، در واقع تفکر مثبت را در او نهادینه می‌کنید.
۵. با افراد مثبت معاشرت کنید
با افراد مثبت و پرانرژی معاشرت کنید. سعی کنید دوستان و معاشرانی برای خانواده‌تان انتخاب کنید که شاداب، موفق و پرتلاش هستند. منظور از دوستی با افراد موفق لزوما به این معنا نیست که با کسانی دوست شوید که در زندگی دستاوردهای زیادی دارند. بلکه منظور این است که با افرادی معاشرت کنید که مثبت و امیدوار هستند و در هر شرایطی، به رشد و حرکت به جلو فکر می‌کنند. کودکان از بزرگ‌ترها الگوبرداری می‌کنند و اگر با کسانی در ارتباط باشند که انرژی مثبت و مطلوبی دارند، بهتر می‌توانند برای آینده خود برنامه‌ریزی کنند و آن را شکل دهند.
۶. دلخوشی‌های ساده را پررنگ کنید
به کودکانتان یاد دهید در زندگی به دلخوشی‌های ساده و شادی‌آور اهمیت دهند. شاد بودن یک انتخاب است و می‌توان با دلخوشی‌های ساده هم شاد بود. شادی را تمرین کنید و آن را به فرزندانتان هم یاد دهید. به فرزندانتان کمک کنید یاد بگیرند طلوع خورشید، تماشای ماه کامل، قدم زدن در هوای تازه و خوشبوی صبحگاه، دیدن نهالی نرم و نازک و همه چیزهایی که به رایگان در اطرافشان وجود دارد و گاهی آن‌ها را نمی‌بینند چقدر ارزشمند است. از کودک بخواهید از اتفاقات روزش برای شما تعریف کند، اتفاقات خوب و شاد را پررنگ کنید و از کودک بخواهید درباره آن‌ها بیشتر صحبت کند. او را ترغیب کنید بر جنبه‌های مثبت اتفاقات تمرکز کند.
۷. اخلاقیات و ارزش‌ها را به کودکان خود یاد بدهید
اخلاق و ارزش‌های معنوی را به کودکان خود آموزش دهید. کودکی که با این مفاهیم آشنایی داشته باشد آرامش بیشتری در زندگی خود پیدا می‌کند، زیرا می‌تواند از تردیدهایی که در انتخاب مسیر درست یا غلط برایش پیش می‌آید به خوبی عبور کند. ارزش‌ها و اخلاقیات باعث می‌شود در زندگی تکیه‌گاهی امن و آرام پیدا کنید. بنابراین، بهتر است این موارد را، براساس چارچوب‌های ذهنی و اعتقادی خود، به فرزندانتان یاد دهید. ارزش‌ها و اخلاقیات سبب می‌شود شک، حس گناه و ترس از زندگی دور شود و در غیاب چنین احساساتی، کودکان تفکر مثبت‌تری کسب کنند.
۸. مثبت اندیشی را در قالب بازی، فعالیت و داستان آموزش دهید
در بازی کردن با کودک، ارائه نکات مثبت را به یاد داشته باشید. همیشه در بازی‌ها روندی را در نظر بگیرید که طی آن، افکار و انرژی‌های مطلوب به روح کودک تزریق می‌شود. بازی‌ها بسیار اثرگذار هستند؛ علت این است که در بازی، آموزش‌ها غیرمستقیم است و به کمک آموزش‌هایی به این سبک، می‌توان مفاهیم و احساسات شاد و مثبت را بهتر به ناخودآگاه کودک منتقل کرد.
نویسنده: نیلوفر شهدوست
منبع: مجله تربیت کودک و فرزندپروری