سلامت کودکان: دومین علت مرگومیر در کودکان زیر ۵ سال در جهان اسهال است. اسهال همچنین یکی از علل عمده سوء تغذیه در کودکان زیر ۵ سال است.
هنگامی که اسهال برای چند روز طول بکشد؛ میتواند منجر به کم آبی بدن شود. نوزادان و کودکان به شدت در معرض کم آبی ناشی از اسهال هستند. در طی دوره اسهال، بدن مایعات و الکترولیتهای لازم را از دست میدهد. الکترولیتها مواد معدنی هستند که بر عملکرد عضلات، میزان آب بدن و اسیدیتهی خون تأثیر میگذارند.
علائم اسهال در کودکان و نوزادان چیست؟
نوزادان اغلب در حالت طبیعی مدفوع شل دارند و ممکن است ۶ تا ۸ بار در روز دفع داشته باشند؛ بنابراین نباید فوری نگران شد. با این حال، افزایش ناگهانی مدفوع آبکی به ویژه اگر با تب همراه باشد؛ ممکن است نشانهای از اسهال در نوزادان و کودکان باشد. سایر علائم اسهال نوزادان عبارتند از:
درد شکم یا دلپیچه
حالت تهوع
احساس فوریت دفع
تب و لرز
کمبود آب
بررسی کم آبی در بدن کودکان و نوزادان
زمانی که بدن به اندازه کافی مایعات دریافت نکند، نمیتواند به درستی کار کند. در نوزادان و کودکان کم سن، کم آبی میتواند به سرعت پیشرفت کند و اگر سریع درمان نشود؛ میتواند به عوارض جدیتر سلامت منجر شود. عوارض کم آبی بدن عبارتند از شوک، آسیب اندام و کما.
کم آبی بدن خود را به چه صورتی نشان میدهد؟
دهان خشک
چشمان خشک و بدون اشک (زمانی که کودک گریه میکند؛ اشک از چشمانش بیرون نمیآید)
تحریکپذیری
پوست خشک
خستگی
علائمی که میتواند نشاندهنده کمبود آب بدن کودک باشد:
کودک بیش از هشت ساعت ادرار نکرده باشد.
کودک بسیار خوابآلود است.
فونتانل یا ملاج فرورفته شده است.
تورگور پوستی کاهش یافته است (کاهش تورگور پوست یعنی وقتی پوست پشت دستتان را نیشگون بگیرید به حالت عادی خود باز نمیگردد)
تب شدید
عوامل اسهال کودکان چیست؟
علت اسهال کودکان در تمام موارد مشخص نمیشود؛ با این حال، عوامل رایج عبارتند از:
مصرف بیش از حد میوه یا آب میوه
استفاده از آنتیبیوتیکها یا داروهای دیگر (مصرف مستقیم توسط خود کودک یا با تغذیه از شیر مادر)
آلرژی و حساسیت به غذاهای خاص
تغییرات تغذیهای (مصرف مستقیم توسط خود کودک یا با تغذیه از شیر مادر)
علت اسهال شدید در کودکان چیست؟
بیماری التهابی روده (IBD)
عفونتهای باکتریایی
عفونتهای ویروسی
انگلها
سوء تغذیه
آمادهسازی نادرست و غیر بهداشتی مواد غذایی
بهداشت ضعیف
کودکان در سفر به خصوص به کشورهای در حال توسعه در معرض ابتلا به اسهال مسافرتی قرار دارند. این وضعیت معمولا زمانی اتفاق میافتد که فرد آب و غذای آلوده مصرف کند.
درمان خانگی اسهال خفیف کودکان
درمان فرزند شما در خانه معمولا زمانی موثر است که اسهال خفیف داشته باشد. مهم است توجه داشته باشید که داروهای بدون نسخه برای درمان اسهال در بزرگسالان استفاده میشود؛ نباید به نوزادان یا کودکان داده شود.
به کودک مقدار زیادی مایعات بدهید.
غذاهایی که به نظر میرسد باعث اسهال میشوند؛ تغذیه نکنید.
دستها را مرتب بشویید، مخصوصا پس از هربار تعویض پوشک برای جلوگیری از گسترش باکتریها در خانه.
وقتی کودک شما اسهال دارد، شیر مادر را ادامه دهید. شیر مادر میتواند به کاهش علائم اسهال کمک کند و سرعت بهبودی را افزایش دهد.
کودک خود را با دقت نظارت کنید، به دنبال علائم کم آبی باشید. اگر کودک شما دچار کم آبی هست فوری به پزشک مراجعه کنید.
پوشک کودک خود را بلافاصله پس از مدفوع تعویض کنید. این کار میتواند به جلوگیری از بثورات پوستی کمک کند. از آب به جای دستمال مرطوب استفاده کنید. از کرمهایی مانند زینک اکساید برای محافظت پوست ناحیه باسن میتوانید استفاده کنید.
اگر کودک بیش از دو روز اسهال داشته باشد و با علائم زیر همراه باشد؛ حتی اگر اسهال خفیف باشد؛ به پزشک مراجعه کنید.
تب
اسهال خونی
اسهال شدید (بیش از هشت مدفوع در هشت ساعت)
اسهال همراه با استفراغ
درد شکم یا گرفتگی
اسهال تکراری
اگر اسهال کودک بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد و با تب نیز همراه باشد؛ به پزشک یا متخصص اطفال مراجعه کنید. اسهال مزمن میتواند سبب آسیب جدی در نوزادان و کودکان شود.
منبع: مجله اینترنتی دکتر